‘Improvisator’, het jobprofiel van de toekomst?

Soft Skills in een turbulente wereld

Digitaal en technologisch verandert onze wereld razend snel. Voor je het weet is je kennis verouderd. Competenties worden minder belangrijk en moeten plaats ruimen voor soft skills. Soft skills zijn persoonlijke, emotionele en sociale vaardigheden. Ze bepalen de manier waarop we communiceren, samenwerken, leren of problemen oplossen. Ze vormen de basis van onze emotionele intelligentie en vullen onze hard skills aan, de vaardigheden en kennis die we nodig hebben om een bepaalde activiteit of beroep uit te oefenen.

De Morgen weidde een artikel aan de beroepen van de toekomst en daarin lazen we: “Omdat onze competenties snel verouderen, worden ‘soft skills’ als creativiteit, teamgeest en ondernemerschap belangrijker” (DM 7/9/13). En ook in de jobat-bijlage van De Standaard benadrukte men het toenemende belang van deze vaardigheden: “De toekomst is aan de soft skills – kritisch denkvermogen, probleemoplossend vermogen, creativiteit, ‘savoir-être’, teamgeest, ondernemerschap, autonomie – die het individu in staat stellen zich aan te passen aan de meest uiteenlopende jobs die hem te wachten staan.” (Jobat 7/9/13) http://www.jobat.be/nl/artikels/3-nieuwe-jobprofielen-voor-de-toekomst/

We kunnen er niet om heen: de attitude waarmee we op de werkvloer staan wordt doorslaggevend. De werkgever van morgen zoekt personeel dat flexibel, positief, constructief, creatief en coöperatief is.

Improvisatie als basis voor soft skills

Deze vaardigheden zijn precies de vaardigheden die een improvisatiespeler in zijn basisopleiding (en ook daarna) aangeleerd krijgt. Ze zijn noodzakelijk om te kunnen improviseren, om samen met een andere speler het onbekende te omhelzen en vanuit het niets te creëren.

Zou de werknemer/werkgever van morgen dan opgeleid moeten worden als een improvisator om zich een aantal cruciale soft skills eigen te maken, zoals flexibiliteit, positiviteit, constructief samenwerken en creativiteit? Inderdaad, dat kan. We noemen deze vorm van improvisatie ‘Applied Improvisation’ of toegepaste improvisatie. Ze staat los van een artistiek eindproduct, verwacht geen acteerprestaties maar focust zich puur op het ontwikkelen en automatiseren van soft skills.

Er bestaat een wereldwijd netwerk van trainers en coaches die improvisatie op deze manier gebruiken. Ze verzamelen zich in het AIN of Applied Improvisation Netwerk, hebben een eigen internetforum en komen jaarlijks samen tijdens een congres.

Kan je vaardigheden aanleren?

Nieuwe vaardigheden aanleren kan, maar dat gebeurt niet van vandaag op morgen. Het vraagt tijd, veel bijsturing en herhaling. Een six pack kweek je evenmin door één keer een uurtje te gaan trainen in het fitness center. Om een nieuwe vaardigheid te automatiseren, moet je vaak een oude (‘slechte’) gewoonte afleren. Hiervoor moet men zich eerst bewust zijn dat die gewoonte er is. Dan pas kan je deze vervangen door een andere, door een nieuw patroon. Om nieuwe patronen in onze hersenen te creëren en te fixeren heb je minstens 7 weken nodig. Aan de hand van toegepaste improvisatie kan je een traject samenstellen waarbij je van bewustwording naar fixeren van een nieuwe vaardigheid gaat.

JA EN

Binnen toegepaste improvisatie en improvisatie tout court concentreren we ons op een principe dat gekend staat als Ja En. Ja En is de moeder van improvisatie, creativiteit en een open, positieve ingesteldheid.

• Accepteren en verderbouwen

Wie Ja En zegt, accepteert in de eerste plaats wat er rond hem gebeurt, wat anderen zeggen. Accepteren betekent niet schaapachtig ja knikken op alles wat je tegemoetkomt. Het is aanvaarden vanuit een respectvolle houding. Het betekent dat je niet negeert of ontkent wat er rond jou gebeurt.

Wie zover is dat hij vanuit een open houding kan aanvaarden, zet gemakkelijk de volgende stap,namelijk verderbouwen. Verderbouwen betekent op een positieve en constructieve manier omgaan met wat je aangeboden krijgt. Het betekent iets toevoegen. Op deze manier is Ja En ook de basis voor een oplossingsgericht denken en creatieve processen.

• Actief luisteren en assertief spreken

Om Ja En te kunnen zeggen, moet je eerst en vooral alert en gefocust zijn. Dit is enkel mogelijk als je al je zintuigen inzet om actief te luisteren, zonder dat je je laat afleiden door jouw eigen gedachtenstroom of drang om alles onder controle te houden. Actief luisteren is luisteren met aandacht voor woorden, stemgebruik en lichaamstaal. Het is een luisteren waarbij het goed begrijpen van de boodschap gepaard gaat met het geven van feedback. Wie actief luistert, luistert vanuit een positieve en open houding.

Niet enkel actief luisteren is belangrijk, maar ook assertief spreken is onontbeerlijk. Assertief spreken is spreken op een overtuigende en zelfverzekerde manier, maar steeds met respect en aandacht voor de toehoorders.

De effecten van ‘Ja En’

Wie er in slaagt om dankzij doorgedreven training Ja En volledig te incorporeren, zal heel wat andere positieve effecten ervaren. Het verhoogt of verbetert

• zelfzekerheid
• creativiteit
• flexibiliteit
• teamgeest
• motivatie
• leiderschapskwaliteiten
• communicatie

‘Improvisator’ het jobprofiel van morgen

Een ‘improvisator’ weet nooit vooraf wat hem te wachten staat. Daarom kan hij maar beter positief, flexibel en constructief op het podium staan. Maar ook wij kunnen moeilijk voorspellen wat morgen de verwachtingen zijn op professioneel vlak. Als we de improvisator in ons ontwikkelen, worden zijn soft skills de onze. Zo zijn we beter gewapend tegen de vloedgolf van onvoorspelbare ontwikkelingen die vandaag en morgen onze carrière zal beïnvloeden.

Evelien Den Tandt

Gepost op 24 mar 2014 - Improvisatie